Στο νευρολογικό ιατρείο της κλινικής γίνεται πλήρης διαγνωστικός έλεγχος και θεραπευτική αντιμετώπιση του συνόλου των νευρολογικών συμπτωμάτων και νόσων.
Σε κάθε ασθενή λαμβάνεται αρχικά λεπτομερές ιστορικό με ιδιαίτερη αναφορά στον τρόπο έναρξης και πορείας των συμπτωμάτων καθώς και στο ατομικό αναμνηστικό και κληρονομικό ιστορικό με αναφορά στην αναζήτηση νόσων με οικογενειακό και κληρονομικό χαρακτήρα.
Το λεπτομερέστερο μέρος όμως, της διαγνωστικής προσέγγισης αποτελεί η νευρολογική εξέταση στην οποία γίνεται:
- Αξιολόγηση της ψυχοδιανοητικής κατάστασης (ψυχοκινητικότητα και γενική συμπεριφορά, επίπεδο συνείδησης, προσανατολισμός, προσοχή και συγκέντρωση, μνήμη, κρίση, νοημοσύνη) και παθολογικών συμπτωμάτων (παραληρητικές ιδέες, ψευδαισθήσεις, διαταραχές στο συναίσθημα).
- Εξέταση των κρανιακών νεύρων.
- Εξέταση του κινητικού μηχανισμού και των παρεγκεφαλιδικών λειτουργιών. Στο μέρος αυτό γίνεται έλεγχος της μυικής δύναμης, των αντανακλαστικών, της συνεργίας των μυών στις κινήσεις, της στάσης και της βάδισης.
- Εξέταση της αισθητικότητας (επιπολής, εν τω βάθει και συνδυασμένη).
- Εξέταση για αναζήτηση απραξίας, αγνωσίας, αφασίας και αναριθμησίας. Αξιολογούνται η ικανότητα στην εκτέλεση των κινήσεων και των κινητικών πράξεων, η ικανότητα αναγνώρισης αντικειμένων του περιβάλλοντος χώρου, η αναγνώριση των μελών του σώματος και η ικανότητα για παραγωγή και αναγνώριση του λόγου (προφορικού και γραπτού).
Όσον αφορά τα νευρολογικά συμπτώματα που διερευνούνται και αντιμετωπίζονται θεραπευτικά στο ιατρείο, αυτά περιλαμβάνουν:
- Πρωτοπαθείς (καλοήθεις) κεφαλαλγίες (ημικρανία, κεφαλαλγία τάσης, αθροιστική κεφαλαλγία) και νευραλγίες (νευραλγία τριδύμου, μεθερπητικές νευραλγίες κλπ). Διαφορική διάγνωση και επείγουσα αντιμετώπιση δευτεροπαθών κεφαλαλγιών (κεφαλαλγία λόγω υπαραχνοειδούς αιμορραγίας, υποσκληριδίου αιματώματος, κροταφικής αρτηρίτιδας κλπ).
- Eπώδυνα σύνδρομα όπως αυχεναλγία, οσφυαλγία (σπονδυλοαρθροπάθεια, τραυματισμοί, όγκοι του νωτιαίου μυελού), εντοπισμένοι πόνοι στα άκρα (πίεση στο βραχιόνιο πλέγμα, καρπιαίο σύνδρομο, περιφερική πολυνευροπάθεια κλπ).
- Ζάλη και ίλιγγος (καλοήθης ίλιγγος θέσης, λαβυρινθίτιδα, αιθουσαία νευρίτιδα, σύνδρομο Mėniėre, όγκοι της γεφυροπαρεγκεφαλιδικής γωνίας κλπ).
- Λιποθυμικά επεισόδια (παρασυμπαθητικοτονία, ορθοστατική υπόταση, καρδιακές αρρυθμίες, επιληπτική κρίση, παροδικό εγκεφαλικό επεισόδιο κλπ).
- Τρόμος (Ν.Parkinson, καλοήθης (γεροντικός) τρόμος, παρεγκεφαλιδικός τρόμος), χορειοαθετωσικές κινήσεις, μυόκλονος, σύνδρομο ανησύχων κνημών.
- Διαταραχές βάδισης (βάδισμα του παρκινσονικού, δρεπανωτό, σπαστικο-αταξικό, απρακτικό κλπ).
- Διαταραχή ομιλίας (δυσαρθρία, δυσφωνία, λογόκλονος, παλιλλαλία κλπ).
Τέλος, όσον αφορά τα νευρολογικά νοσήματα γίνεται διερεύνηση, θεραπευτική αντιμετώπιση και τακτική παρακολούθηση ασθενών με:
- N. Alzheimer και άλλα πρωτοπαθή ανοϊκά σύνδρομα (αγγειακή άνοια, μετωποκροταφική άνοια, άνοια με σωμάτια Lewy κλπ) όπου γίνεται λεπτομερής καταγραφή της κλινικής εικόνας με βάση τόσο το ιστορικό και την κλινική εξέταση όσο και την περιγραφή από τον φροντιστή του ασθενούς, ενώ ταυτόχρονα γίνεται πλήρης εργαστηριακός (αιματολογικός, βιοχημικός, θυρεοειδικός) και απεικονιστικός έλεγχος (αξονική ή μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου). Κομβικό ρόλο αποτελεί και ο νευροψυχολογικός έλεγχος (τεστ μνήμης, οπτικοχωρικής ικανότητας, καθημερινών δραστηριοτήτων κλπ), προκειμένου να τεθεί η διάγνωση με βάση τα αυστηρά και διεθνώς παραδεκτά διεθνή κριτήρια για την άνοια. Ο ασθενής τίθεται σε φαρμακευτική αγωγή και παρακολουθείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα προκειμένου να ρυθμίζεται η αγωγή και να αντιμετωπίζονται τα διάφορα συμπτώματα που κατά καιρούς παρουσιάζονται (κατάθλιψη, συγχυτικοδιεγερτικές καταστάσεις, κλπ). Τέλος, ιδιαίτερη προσοχή δίδεται και στους φροντιστές προκειμένου να τους δίνονται οδηγίες και ψυχολογική υποστήριξη στην εξαιρετικά δύσκολη προσπάθεια φροντίδας ανοϊκών ασθενών.
- Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια όπου γίνεται διερεύνηση του ασθενούς κλινικά και απεικονιστικά (αξονική ή/και μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου), καθορίζεται το πρόγραμμα αποκατάστασης και τίθεται σε αγωγή δευτεροπαθούς πρόληψης πιθανού νέου επεισοδίου. Ταυτόχρονα γίνεται προσπάθεια αντιμετώπισης πιθανών συνοδών παθολογικών συμπτωμάτων όπως κατάθλιψη, ανοϊκή συνδρομή κλπ.
- Απομυελινωτική νόσος (σκλήρυνση κατά πλάκας) όπου σε υποψία της νόσου γίνεται διερεύνηση τόσο με απεικονιστικό έλεγχο (μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου, αυχενικής και θωρακικής μοίρας του Νωτιαίου μυελού) όσο και με εργαστηριακό (αιματολογικό, ανοσολογικό, θρομβοφιλικό) έλεγχο. Γίνεται επίσης εξέταση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού με οσφυονωτιαία παρακέντηση για έλεγχο ιολογικό και ολιγοκλωνικών ζωνών IgG. Ο ασθενής τίθεται σε ανοσοτροποποιητική αγωγή και παρακολουθείται προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα που πιθανόν να παρουσιάσει (ορθοκυστικές διαταραχές, κόπωση, κατάθλιψη κλπ) και ενημερώνεται τακτικά για κάθε καινούργια εξέλιξη όσον αφορά την θεραπεία της νόσου σε διεθνές επίπεδο.
- Νόσο Parkinson και άλλα εξωπυραμιδικά σύνδρομα [νόσο πολλαπλών συστημάτων (MSA), προϊούσα υπερπυρηνική παράλυση (PSP), φλοιοβασική εκφύλιση (GBD)], με τακτική παρακολούθηση του ασθενούς, ρύθμιση της φαρμακευτικής αγωγής και αντιμετώπιση των πιθανών ποικίλων κλινικών συμπτωμάτων που εμφανίζονται στη πορεία της νόσου.
- Επιληψία όπου γίνεται πλήρης διερεύνηση του ασθενούς με απεικόνιση (μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου) και ηλεκτροεγκεφαλογράφημα. Ο ασθενής παρακολουθείται τακτικά προκειμένου να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής αγωγής, ενώ του δίνονται οδηγίες για λήψη προστατευτικών μέτρων στην καθημερινή του ζωή.
Συμπερασματικά, χάρις στην συνεργασία με τα υπόλοιπα τμήματα και τον σύγχρονο εξοπλισμό της κλινικής είναι δυνατόν να γίνεται πλήρης διερεύνηση και αντιμετώπιση του συνόλου των νευρολογικών συμπτωμάτων και νόσων.
Γεώργιος Δημ. Νάσης
Νευρολόγος